این غار، بزرگ‌ترین غار آهکی دنیا و در کوه پراو در استان کرمانشاه واقع شده و یکی از سخت‌ترین و خطرناک‌ترین غارهای جهان است. این غار 36 چاه با عمق‌های مختلف دارد و رفتن داخل  یا به اصطلاح پیمایش ‌اش کار حضرت فیل است.

اين غار در بيست و پنج کيلومتري شمال شرق شهر پاوه، در دامنه کوه‎ «‎شاهو» قرار دارد. غار قوري قلعه بزرگ ترين غار آبي آسيا است و تاکنون 3140 متر آن‏‎ ‎شناسايي شده است. آبشارهاي متعدد، قنديل هاي کريستالي، ستون هاي مورب گچي، حوضچه‎ ‎هاي آب، استالاگميت و استلاگتيت هاي بسيار زيبا از جمله جاذبه هاي اين غار است‎. ‎وجود جنگل هاي متراکم با گونه هاي بلوط، انجير کوهي، آلبالوي کوهي، بادام وحشي و‎ ‎همچنين حيواناتي چون گرگ، روباه، خوک، خرگوش و کل و بز در اطراف اين غار، زيبابي‎ ‎خاصي به آن بخشيده است. تقريباً حدود چهارصد متر از اين غار نورپردازي شده است و هر‎ ‎روز باز ديدکنندگان بسياري از اين غار ديدن مي کنند‎.‎

يکي از کهن ترين سکونتگاه‎ ‎هاي بشر در منطقه کرمانشاه غار دو اشکفت در نزديکي طاق بستان است. اين مکان باستاني‎ – ‎شامل دو غار مجاور هم – در دامنه جنوبي کوه «ميوله»، در ارتفاع حدود سيصد متري از‎ ‎دشت و مشرف بر پارک کوهستان قرار دارد. با توجه به مطالعات باستان شناسي انجام‎ ‎يافته، يکي از اين دو غار (غار شرقي)، در دوره پارينه سنگي مياني محل سکونت موقت يا‎ ‎فصلي گروه هاي شکارورز ساکن منطقه بود‎.
‎اين گروه هاي شکارچي که احتمالاً از‎ ‎نوع نئاندرتال بودند با توجه به مزاياي مختلف اين مکان از جمله وجود چشمه آب دايمي‎ ‎در کنار غار، چشم انداز مناسب دهانه آن به دست و دسترسي نسبتاً آسان به ارتفاعات‎ ‎بالاتر، به طور متوالي از اين غار استفاده کرده اند. همچنين وجود يک برون زد زمين‎ ‎شناسي از جنس راديو لاريت در نزديک غار، امکان ساخت ابزار سنگي را در محل فراهم مي‎ ‎کرده است‎.
‎به طوري که اکثر ابزارهاي سنگي يافت شده در محل، از اين نوع سنگ‎ ‎ساخته شه است. علاوه بر اين منابع سنگ داخل دشت نيز استفاده مي کردند. براي مثال‎ ‎منابع سنگ تپه هاي «گاکيه» در شرق کرمانشاه که حدود دوازده کيلومتر با غار فاصله‏‎ ‎دارد، در ميان مجموع هاي يافت شده وجود دارد. ابزارهاي يافت شده در دو اشکفت اغلب‎ ‎از نوع خراشنده جانبي و ساير ابزارها مربوط به صنعت موستري زاگرس هستند که بين‎ ‎دويست و پنجاه تا حدود چهل هزار سال پيش ساخت آنها در زاگرس رواج داشته است. آثاري‎ ‎از دوره پارينه سنگي مياني در ساير غارهاي منطقه مثل غار «قبه» و پناهگاه صخره اي و‎ ‎رواسي در تنگه کنشت و چندين غار ديگر در بيستون نيز يافت شده است‎.
‎مطالعات‎ ‎انجام شده در مکان هاي پارينه سنگي مياني کرمانشاه نشان مي دهد که ساکنان اين غارها‏‎ ‎بيشتر به شکار بز کوهي، ميش وحشي، گورخر و اسب وحشي مي پرداختند. البته حيوانات‎ ‎ديگر مثل مارال، گاو وحشي، غزال و گراز نيز شکار مي شدند‎.

اين غار دردامنه کوه بيستون و در قسمت شمال شرقي غار‎ ‎شکارچيان قرار دارد. اين غار بيست متر عمق و در حود يک صد و هفتاد متر مربع وسعت‎ ‎دارد. ارتفاع سقف غار نيز بين يک تا سه متر است. غار مردودر داراي دو دهان هاست‏‎. ‎دهانه اصلي در جهت جنوب – جنوب غربي، مشرف بر دره اي پر شيب و کم عرض است و به‎ ‎پرتگاهي منتهي مي شود. دهانه ديگر غار در جهت شرق – جنوب شرقي، مشرف به راهي است که‎ ‎به غارهاي مرآفتاب و مرتاريک منتهي مي شود‏‎.

‎ابزارهاي شناسايي شده از اين غار‎ ‎عبارتند از: ابزارهاي روتوش شده، سنگ مادر، خراشنده هاي جانبي و خراشنده هاي‎ ‎متقارب، تراشنده هاي کنگره دار، تراشنده هاي دندانه دار و سوراخ کننده ها، ابزارهاي‎ ‎به دست آمده از اين غار مربوط به دوره موستري و زارزي است‎.

اين پناه گاه‎ ‎سنگي در يازده کيلومتري شمال شرقي کرمانشاه، در دامنه کوه «ماسيم و در دره معروف به‎ «‎تنگ کنشت» قرار دارد. اين پناه گاه در سال 1960 م مورد گمانه زني قرار گرفت. آثار‎ ‎به دست آمده از اين گمانه به ترتيب قدمت از قديم به جديد عبارتند از‎:

- ‎تراشنده ها و سرپيمان هاي دندانه دار دوره مياني پارينه سنگي جديد‎.
- ‎قلم‎ ‎هاي حکاکي، تراشنده ها، تيغه هاي روتوش شده و سر پيکان هاي دوره زيرين پارينه سنگي‎ ‎جديد‎.
- ‎سنگ هاي مادر، ريز تيغه ها، چکش، قلم حکاکي، سوراخ کن هاي دوره فرا‎ ‎پارينه سنگي‎.
‎بنا به تحقيقات انجام شده اين پناه گاه سنگي محل مناسبي براي‎ ‎استقرار موقت شکارچيان بود. بقاياي حيواني مکشوفه نيز اين امر را تأييد مي کند. در‎ ‎ميان استخوان هاي حيواناتي که آزمايش شده اند، تعداد زيادي بقاياي استخوان حيوانات‎ ‎شکاري مانند گورخر، بزکوهي، بز و گوسفند اهلي نشده، گراز وحشي و کفتار وجود داشت‎. ‎علاوه بر آن مقداري استخوان جوندگان کوچک جثه مانند موش کور و خرگوش نيز در ميان‎ ‎بقاياي استخواني مشاهد شد‎.

اين غار در دامنه کوه بيستون و در حد فاصل غارهاي مرتاريک و مردودر‎ ‎قرار دارد. غار مرآفتاب بيست و شش متر طول دارد و دهانه آن به سمت شمال شرقي است‎. ‎مساحت غار صد و شصت متر و دهانه آن حدود شش متر ارتفاع دارد و به تدريج از ارتفاع‎ ‎آن کاسته مي شود. سنگ هاي شناسايي شده از اين غار «چرت» و «ژاسب» است و بيشتر به‎ ‎صورت تراش هاي ساده، تراش هاي وازده و سنگ مادر ديده مي شود. ابزارهاي سنگي ساخته‎ ‎شده، شامل خراشنده ها و سوراخ کننده ها است. علاوه بر مصنوعات سنگي، در کف غار نيز‎ ‎ابزاري از جنس استخوان به دست آمده که به شکل مثلث است. در بخش تحتاني اين ابزار سه‎ ‎سوراخ وجود دارد. يکي از اين سوراخ ها بر لبه جانبي ابزار است‎.

‎متأسفانه‎ ‎کاربرد اين قطعه استخوان مشخص نيست. ابزارهاي سنگي شناسايي شده از اين غار نيز‎ ‎متعلق به دوره موستري است‎.

اين غار در دامنه کوه بيستون‎ ‎و به فاصله کمي از مجسمه هرکول قرار دارد. در حفاري هايي که در سال 1949 م در اين‎ ‎غار صورت گرفت، در حدود بيست و دو هزار يافته شامل سفال، ابزار سنگي و قطعات‏‎ ‎استخوان حيواناتي چون گوزن، غزال، گاو وحشي، پلنگ، شغال، گراز، وباه قرمز و بخشي از‎ ‎استخوان ساعد انسان نئاندرتال به دست آمد. دو قطعه از سفال هاي مکشوفه متعلق به‎ ‎دوره آشوري و بقيه از نوع سفال هاي هخامنشي بودند. همچنين ابزارهاي سنگي از نوع‎ ‎تيغه هاي سنگي دوره پارينه سنگي جديد به عبارتي در حدود چهل هزار سال پيش‎ ‎است‎.

اين غار در دامنه‎ ‎کوه بيستون و در قسمت شمال غربي غار مرخول قرار دارد. اين غار بيست و پنج متر عمق و‎ ‎در حدود هشتاد متر مربع وسعت دارد. اين غار به صورت دالان دراز و کم عرضي است که در‏‎ ‎انتها به محوطه اي نسبتاً بازتر منتهي مي شود. دهانه غار به سمت جنوب شرقي‎ ‎است‎.
‎اشياي شناسايي شده از اين غار که بيشتر در قمت انتهايي غار به دست آمده‎ ‎اند، مصنوعات سنگي بيشتر شامل سنگ هاي مادر، خراشنده ها، سوراخ کننده، اسکنه،‎ ‎ابزارهاي کنگره دار و دندانه دار است. ابزارهاي سنگي به دست آمده از اين غار نيز‎ ‎متعلق به دوره موستري است‎.

اين غار در دامنه کوه بيستون، در فاصله پانصد متري از خانه هاي‎ ‎مسکوني قرار دارد. اين غار با طول بيست و هفت متر بردشت بيستون مشرف است. در سال‎ 1965 ‎م اين غار توسط فيليپ اسميت مورد حفاري قرار گرفت. آثار به دست آمده از اين‎ ‎غار به ترتيب قدمت عبارتند از‎:
- ‎تراشنده ها و تيغه هاي ضخيم دوره ميان‎ ‎پارينه جديد (چهل هزار سال پيش‎).
- ‎قلم هاي حکاکي، تراشنده ها و تيغه هاي‎ ‎کول دار دوره زيرين پارينه سنگي جديد‎.
- ‎ريز تيغه مربوط به دوره فرا پارينه‎ ‎سنگي‎.
‎آثار بالاي اين لايه معرف دوران هاي نو سنگي بدون سفال و نو سنگي با‎ ‎سفال بود. آثار دوره نو سنگي با سفال، شامل سفال خشن با خميره مايه کاه خرد شده است‎ ‎که به سفال پوک شهرت دارد‎.
‎از پنجاه و شش نمونه استخوان حيوان به دست آمده‎ ‎از اين غار، دويست و چهل عدد متعلق به بز و گوسفند بود. اين امر نشان مي دهد زاگرس‎ ‎مرکزي يکي از مراکز اوليه اهلي شدن اين دو حيوان بوده است. جديدترين آثار مکشوفه از‎ ‎غار مرخول متعلق به دوره ساساني است‎.

شهرستان سنقر

شهرستان سنقر . كليايي با بيش از 2300 كيلو متر مربع وسعت و قريب به 140 هزار هكتار اراضي ديم و آبي مستعد كشاورزي باآب و هوايي سرد زمستاني و معتدل تابستاني با ارتفاعات فراوان و مراتع نسبتاً مناسب براي چراي احشام بطوريكه شهرستان را به يكي از قطب هاي مهم دامپروري استان تبديل كرده است . همچنين از نظر معادن سنگ خسرو آباد با درجه خلوص بسيار بالا بطوريكه سنگ آهن آن آهنربا را با خود جذب مي كند در صورت بهره برداري از آن منطقه را از نظر اقتصادي متحول خواهد نمود وازظرفتيهاو نقاط قوت اين شهرستان مي باشد. اين شهرستان ازنظر آب و هوا و ارتفاع آن از سطح دريا محل مناسبي براي پرورش مرغ گوشتي است. و با داشتن بيش از صد واحد مرغداري از مناطق مهم توليد گوشت گوسفند مي باشد . اين شهرستان با سابقه تاريخي چندين صد ساله مردمي صددر صد مسلمان و شيعه مذهب و معتقد و پايبند به دستورات شرع مقدس و از نظر فرهنگي و هنري و سياسي از شهرستانهاي مطرح در استان كرمانشاه بشمار مي رود .

ويژگي شهرستان سنقر

موقعيت جغرافيايي :

موقعيت جغرافياي شهرستان سنقركليايي در ضلع شمال شرقي استان كرمانشاه در طول 47 درجه و 34درجه و 5/46 دقيقه شمالي نسبت به نصب النهار گرينويچ قرار دارد ، از شمال به استان كردستان و همدان و شهرستان كنگاور و اسد آباد از جنوب به شهرستان صحنه واز غرب به شهرستان كرمانشاه و كامياران محدود شده است 0

از نظر آب هوايي

از نظر آب هوايي داراي اقليمي نيمه خشك و استپي خنك با زمستانهاي سرد كه تا 28 درجه زير صفر و تابستانهاي معتدل حد اكثر 39 درجه بالاي صفر مي رسد. و مهمترين دشت آن دشت سنقر با وسعت تقريبي 260 كيلو متر مربع مساحت شهرستان 2300 كيلو متر مربع و داراي دو بخش و 8 دهستان و 216 روستاي داراي سكنه مي باشد اراضي كشاورزي اين شهرستان حدود 131 هزار هكتار است كه 20150 هكتار آن آبي كه توسعه رودخانه هاي گاورود و جاميشان و سرابهاي گلويج ،گزنهله ، چرمله و بيش از 500 دهنه چشمه و قريب 180 رشته قنات و 600 حلقه چاه عميق و نيمه عميق مشروب مي شود . اين شهرستان از قطب هاي مهم دامپروري استان مي باشد كه بيش از 400 هزار رأس دام در مراتع منطقه تعليف مي شوند كه اين امر موجب شده است علاوه بر تأمين مصرف داخلي مقدار زيادي شيرو فرآورده هاي دامي به ديگر شهرستانها بويژه كارخانه شير پاستوريزه كرمانشاه صادر شود.

شرايط آب و هوايي :

شرايط آب و هوايي اين شهرستان براي پرورش مرغ گوشتي بسيار مناسب و از مناطق مهم استان در جهت توليد گوشت سفيد مي باشدو با دارا بودن بيش از صد واحد مرغداري ، مقدار قابل توجهي گوشت سفيد روانه بازارمصرف داخل شهرستان و استان مي نمايد.

پيشينه تاريخي :

وجه تسميه شهر سنقر به معني پرنده شكاري كه شبيه باز بوده و احتمالاً در اين منطقه وجود داشته است 0

سنقرو سوابق تاريخي آن :

سوابق سنقر به اسكان اقوام آريايي مهاجر در غرب كشور بر ميگردد . زماني كه همدان سقط الرأس حكومتهاي ماد و قبل از آن بوده است شاخه جدا شده از اين مركز به طرف يكي از كانونهاي معيشتي قبايل اوليه مي رفته است و آثار به جا مانده از تمدن ماد ترديدي نيست كه سنقر به همان قدمت تمدن حوزه هاي ديرين استان را دارا است . كوه ماديان كوه در شمال شهر منتسب به نام قوم ماد است كه اين فرض را تأئيد مي نمايد.عليهذا مي توان فرض را بر اين نهاد آغاز آباداني سنقر پس از افول دينور و در زمان حكومت كسي بنام سنقر كه در اصل مالك منطقه بوده شروع گرديده است.

سنقر با توجه به داشتن ارتفاعات برفگير ودره هاي عميق و چشمه سارهاي فراوان، منطقه پر جاذبه اي است و از طرفي با توجه به موقعيت سوق الجيشي آن از قديم آن را مركز داد و ستد مناطق وسيعي از منطقه غرب قرار داده است .

در خصوص جاذبه هاي شهرستان به ترتيب و به اختصار مي توان به نقاط ذيل اشاره نمود .

1- سراب گزنهله

2- ارتفاعات دالاخاني و چشمه بسيار زيباي سهيل در ارتفاعات منطقه

3- باغات سه آسياب و حاشيه پردرخت رودخانه سنقر چاي

4- دره روستاي حسين آباد و قوري چاي

5- حاشيه رودخانه گاورود و بقعه متبركه امامزاده هادي

6- دره هاي سرسبز و پر آب دهستان كيونانات كه بي شباهت به منطقه پاوه نمي باشد

7- ميمون دكاني واقع درپشت كوه سراب گزنهله

8- سنگ تاريخي و حمام قديمي روستاي قروه در 64 كيلو متري سنقر

9- بقعه مالك و بقعه متبركه امامزاده احمد (ع)

10- آثار روستاي كلگاه زمان و تپه باستاني روستاي كلك و قنات روستاي جوكان

11-آثار تاريخي موجود درروستاي گلويچ

12- حمام قديمي روستاي دهنوو ...

ارتفاعات :

امروله كه كوه معروف سهيل از مرتفع ترين كوههاي شمال استان كرمانشاه است و داشتن پناهگاهي زيبا براي هزاران كوه نورد در سراسر ايران در تمام فصول سال مي باشد و كوههاي بدرپريشان كه حفاظت شده هستند و كوههاي سايه علي و پنجه علي با داشتن مناظر زيبا و چشم نوا پــذيـراي تعـداد زيادي گردشگر از نقاط مختلف مي باشد و همچنين اماكن مذهبي امامزاده احمد (ع) واقع در مركز شهر سنقر و امامزاده هادي در روستاي ياره گله از مراكز زيارتي در اين شهرستان به شمار مي روند

تپه تاريخي چغاگاوانه با ارتفاع بيست و پنج متر‎ ‎در مرکز شهر اسلام آباد قرار دارد. بخش زيادي از اين تپه به خاطر توسعه شهري از بين‎ ‎رفته و تنها در حدود ده هزار متر مربع آن باقي مانده است. در سال 1936 م، «اريک‎ ‎اشميت» طي بررسي غرب ايران موفق به تهيه عکس هوايي از اين محوطه تاريخي‎ ‎شد‎.
‎پس از آن در سال 1346 ش هيأتي از مرکز باستان شناسي ايران اقدام به‎ ‎گمانه زني اين تپه نمود. در نتيجه اين گمانه زني آثاري از دوره مس و سنگ تا عصر آهن‎ ‎شناسايي شد‎.
‎در سال 1349 ش هيأتي به سرپرستي محمود کردواني اقدام به کاوش در‎ ‎اين محوطه نمود. با انجام اين کاوش ها، مجموعه بنايي از عصر آهن‎ II (‎حدود 900 – 800‏‎ ‎ق. م) شناسايي شد‎.
‎اين بنا شامل مجموعه اي از اتاق ها است که احتمالاً بخش‎ ‎شرقي آن محل سکونت حاکم و بخش غربي آن مرکزي براي کارهاي اداري و صنعتي بوده است‎. ‎در داخل برخي از اتاق ها، کوره هاي سفالگري شناسايي شد. همچنين در داخل يکي از اتاق‎ ‎ها (اتاق شماره پنج) تعدادي لوح گلي با خط ميخي بابلي به دست آمد‎.
‎برخي از‎ ‎اين لوح ها خام و برخي ديگر حرارت ديده بودند. در پاي ديوار شمالي اين اتاق، سه‎ ‎اجاق در يک رديف قرار داشت. احتمالاً اين اجاق ها براي پختن لوح ها ساخته شده‎ ‎بودند. همچنين در اين اتاق مجسمه سفالين حيواني شبيه گرگ و مجسمه سفالين کوچک ديگري‎ ‎که احتمالاً «الهه کريشا» را نشان مي دهدف به دست آمد. در اتاق هاي شماره شانزده و‎ ‎هفده نيز تعدادي مهر از جنس عقيق، استخوان و سنگ و يک مهر استوانه اي با سه رديف خط‎ ‎ميخي بابلي به دست آمد که بر روي آن نقش زني با لباس چين دار بلند و کلاه مدور حک‎ ‎شده است. اين زن در برابر يکي از خدايان ايستاده و دست هاي خود را به حالت دعا بلند‎ ‎کرده است‎.
‎بر روي اين مهر کتيبه اي بدين مضمون نوشته شده است: «سامي تون‎ ‎دختر خدمتگزار خداي اداد‎».
‎با لايه نگاري که در سال 78-1377 ش توسط کاميار‎ ‎عبدي صورت گرفت. آثاري از دوره هاي نوسنگي جديد و مس و سنگ قديم و عصر آهن تا دوره‎ ‎اشکاني شناسايي شد‎.‎

اين محوطه تاريخي در دوازده کيلومتي جنوب شرقي کنگاور و به فاصله يک‎ ‎کيلومتري شمال روستاي گودين قرار دارد. ارتفاع اين تپه از سطح زمين هاي اطراف در‎ ‎حدود سي متر و از سطح دريا هزار و چهار صدمتر است. مساحت اين محوطه در حدود پانزده‎ ‎هکتار برآورد شده‎ ‎است‎.
‎تپه گودين در سال 1961 م شناسايي شد و براي نخستين‎ ‎بار در سال 1965 م توسط «کايلريانگ» مورد گمانه زني قرار گرفت. پس از آن نيز براي‎ ‎چندين فصل متوالي حفريات منظمي در آن صورت گرفت. آثار به دست آمده معرف يک استقرار‎ ‎طولاني و تقريباً بي وقفه از اواسط هزاره ششم ق.م تا 1600 ق. م است. اين آثار از‎ ‎هفت طبقه فرهنگي به دست آمده است. طبقه‎ I ‎جديدترين طبقه، متعلق به دوره اسلامي و‎ ‎طبقه‎ VII‎، قديمي ترين طبقه و متعلق به اواخر دوره نوسنگي است‎.
‎در طبقه هفتم‎ ‎اولين ساکنان گودين در خانه هايي با ديوارهاي چينه اي زندگي مي کردند. از اين طبقه‎ ‎تعداد زيادي قطعات سفالين و ظروف سنگي به دست آمده است. آثار به دست آمده از اين‎ ‎طبقه متعلق به 5500 تا 5000 ق.م است‎.
‎در گمانه زني دوره گودين‎ VI‎، تنها‎ ‎بقاياي محدودي از معماري شناسايي شده است. سفالينه هاي مکشوفه از اين طبقه همگي دست‎ ‎ساز بوده و در چهار گروه خشن، نيمه خشن، معمولي و خوب طبقه بندي شده اند. ظروف اغلب‎ ‎شامل کاسه هاي نيم کروي با لبه هاي به داخل برگشته و کاسه هاي نيم کروي با ديواره‎ ‎هاي عمودي، ديگ ها، سبوها و ظروف پايه دار است. از اواخر گودين‎ VI ‎و اوايل گودين‎ V ‎قلعه اي با ديوار بيضي شکل به دست آمده است. اين قلعه شامل چندين ساختمان و اتاق‎ ‎است که در اطراف يک حياط بزرگ قرار دارند. اتاق شماره شش ساختمان مسکوني، محلي براي‎ ‎بايگاني الواح بوده است. اگرچه شباهت هاي بسياري ميان معماري خانه هاي شهر و بناهاي‎ ‎پايين قلعه متعلق به روستاييان نسبتاً مرفه بوده و زندگي آنها با ساکنان دژ تفاوت‎ ‎داشته است. روي هم رفته چهل و سه لوح گلي از طبقه پنجم شناسايي شده است مطالعه اين‎ ‎لوح ها نشان مي دهد که گودين‎ V ‎بازراي براي بازرگانان شوش بود. فرهنگ گودين‎ IV ‎ابتداي فرهنگ برنز‎ I ‎بود و بعد وارد منطقه کنگاور شد. سفال هاي اين فرهنگ شامل ظروف‎ ‎نخودي دست ساز است و بيشتر به صوت ظروف آشپزخانه اي ظاهر مي شوند. اين ظروف به‏‎ ‎وسيله نوارهاي زيگزاکي و سه گوش، خطوط کنده کاري با تزيينات شانه اي و موج دار‎ ‎تزيين شده اند‎.
‎طبق آخرين تحقيقات، گودين‎ III ‎داراي شش لايه است که از گودين‎ III1 ‎شروع و به‎ III6 ‎ختم مي شود. تارخ ارايه شده براي گودين‎ III ‎بين 2600-1400 ق.م‎ ‎است. در اين فاصله زماني در هر يک از لايه ها روستاي جديد بر روي تپه و شيب هاي آن‎ ‎شکل گرفته است. در طبقه دوم بقاياي دژي از دوره ماد شناسايي شد که برروي آثار‎ ‎معماري طبقه‎ III ‎ساخته شده بود. اين دژ به وسيله حصاري خشتي با برج هاي چهارگوش‎ ‎محصور شده است. در حدود شصت و پنج متر از طول اين ديوار شناسايي شده است‏‎.
‎در‎ ‎قسمت جنوبي برج غربي، بقاياي يک اتاق بزرگ و يک آشپزخانه بر جاي مانده و در داخل آن‎ ‎اجاق و تنور نان پزي شناسايي شده است. در امتداد غربي اين اتاق، تالار ستون داري به‎ ‎طول بيست و چهار متر و عرض هجده متر ساخته شده است. ديوار حصار، در حقيقت ديوار‎ ‎شمالي اين تالار را تشکيل مي دهد. در اين تالار سي عدد ستون چوبي قرار داشت. از‎ ‎ستون ها تنها بخشي از پايه هاي سنگي آن بر جاي مانده است. در قمست جنوبي اين تالار،‎ ‎سکوهايي به عنوان نيمکت در سراسر ديوار ساخته شده است و در قسمت شمالي تالار نيز‎ ‎محلي تخت ماند جهت نشستن شخصيت عالي رتبه اي ايجاد شده است. بين رديف هاي اول و دوم‎ ‎ستون ها، در امتداد در ورودي تالار و مقابل تخت سلطنتي، محلي براي آتش دان آجري‎ ‎تعبيه شده که از سطح زمين بالاتر است. در قمست شرقي اين تالار، مجموعه اي از اتقا‎ ‎هاي باريک و مرتبط به هم ساخته شده است. مدارک باستان شناختي نشان مي دهد اين دژ‎ ‎ساختمان کاملي مرکب از اتاق هاف راهرو، آشپزخانه و انبارک ا بوده و برج و بارو و‎ ‎ديواري مستحکم داشته است و احتمالاً به يکي از شاهزادگان مادي که توسط حکومت مرکزي‎ ‎حاکم اين ناحيه شده بود، تعلق داشته است‎.
‎از نظر معماري، ساختمان گودين‎ II ‎و‎ ‎تالار ستون دار آن از نمونه هاي اوليه تالارهاي ستون دار سنتي است که بعدها در‎ ‎معماري هخامنشي شبيه به آن به حد کمال و اعتدال زيبايي خود مي رسد. علاوه بر آثار‎ ‎معماري، از اين طبقه تعداد زيادي قطعات سفالين و سنجاق قفلي به دست آمده‎ ‎است‎.

تپه گنج دره يا «چيا خزينه» در مسير جاده کرمانشاه به هرسين در نزديکي‎ ‎روستاي قيسوند قرار دارد. اين تپه مخروطي شکل حدود شش متر از سطح زمين هاي اطراف‎ ‎بالاتر است‎.
‎اين محوطه نخستين بار در سال 1965 م توسط «فيليپ اسميت» مورد‎ ‎گمانه زني قرار گرفت و در چهار فصل ديگر طي سال هاي 1967، 1969، 1971 و 1974 م‎ ‎اقدام به حفاري آن نمود. در تپه گنج دره، پنج طبقه استقراري شناسايي شد که از سطح‎ ‎تپه تا خاک بکر با حروف الفبا نشان داده شده است. طبقه‏‎ A ‎جديدترين و طبقه‎ E ‎قديمي‎ ‎ترين طبقات استقراري گنج دره است. طبقه‎ A ‎از سطح تپه تا عمق يک و نيم متري است . در‎ ‎اين طبقه، تعدادي گور دوره اسلامي متأخر و در زير آن بقايايي از اجاق هاي ساده و‎ ‎ديوارهاي دوره نو سنگي که با خشت هاي قرمز رنگ چيده شده بودند، شناسايي شد. طبقه‎ B ‎از عمق حدو دو متري شروع و تا عمق حدود سه متري ادامه دارد. در اين طبقه فضاهاي‎ ‎مسکوني که با چينه ساخته شده بودند، شناسايي شد. طبقه‎ C‎نيز از عمق حدود 30/3 متري‎ ‎شروع و تا عمق 90/4 متري ادامه دارد. معماري اين طبقه استقراري نيز چينه اي است‎. ‎طبقه‎ D ‎از عمق حدود پنج متري شروع و تا عمق شش متري ادامه دارد. معماري اين طبقه‎ ‎ترکيبي از چينه و خشت است. طبقه‎ E ‎از عمق حدود شش متري شروع و تا عمق هفت متري يعني‎ ‎خاک بکر ادامه دارد. از ويژگي هاي اين طبقه، شناسايي سي حفره بود که تا عمق پنجاه‎ ‎سانتي متري در داخل خاک بکر کنده شده بودند. اين حفره ها داراي دهانه اي به قطر‎ ‎هفتاد سانتيمتر تا يک متر بودند‎.
‎از بقاياي طبقه استقرار‎ D ‎حدود 144 متر‎ ‎مربع از بافت روستا کاوش شده است. آثار معماري اين طبقه نشان مي دهد در اين دوره‎ ‎ساکنان گنج دره در منازلي که ديوارهاي آنها را با خشت خام مي ساختند، به سر مي‎ ‎بردند. خشت ها به شکل مکعب مستطيل هاي کوچکي که سطح آنها کمي بر آمدگي دارد و به‎ ‎نوع «پلانو کانوکس» معروف هستند. طول اين خشت ها بيت پنجاه تا نود و پنج سانتيمتر‎ ‎متغيير است. خانه هاي اين لايه به طور معمول در جهت جنوب شرقي – شمال غربي ساخته‏‎ ‎شده بود. از سنگ براي پي ديوار استفاده نمي کردند و کف ديوار بعضي از اتاق هاي خانه‎ ‎ها با گل اندود شده بود‎.
‎محلات اين دهکده از خانه هايي که بدون فاصله در‎ ‎کنار يک ديگر بنا شده بودند، شکل گرفته بود. به نظر مي رسد راه ورود به آنها از پشت‎ ‎بام بوده است. در برخي از خانه ها نيز اتاق هاي دو طبقه اي ساخته شده بود. روستاي‎ ‎گنج دره در اين دوره استقراري (طبقه‎ D) ‎در اثر يک آتش سوزي بزرگ کاملاً سوخته و‎ ‎براي مدتي متروک شده است. از جمله يافته هاي گنج دره، تعداد زيادي قطعات سفالين است‎ ‎که از طبقه‎ D ‎به بالا شروع مي شود. البته از طبقه‎ E ‎نيز يک قطعه سفال خاکستري به‎ ‎دست آمده است و به نظر مي رسد که نمونه آن نيز از طبقات ديگر شناسايي شده است‎. ‎ظاهراً ساکنان اوليه گنج دوره از سفال گري به اطلاع بودند‎.
‎علاوه بر قطعات‎ ‎سفالين تعدادي از ابزار سنگي از جمله تيغه، خراشنده، سنگ مادرهاي مخروطي و ريز تيغه‎ ‎هاي هندسي نيز به دست آمده است. همچنين تعدادي ظروف سنگي، هاون و دسته هاون، مشته‎ ‎سنگ ساب، چکش سنگي، پيکرک هاي گلي حيوان و انسان، صفحه هاي مدور گلي، سوراخ کن هاي‎ ‎استخواني، درفش و سوزن استخواني، مهره هاي زينتي از جنس صدف نيز در اين محوطه‎ ‎شناسايي شده است‎.
‎از نظر تدفين نيز بقاياي چهل و يک اسکلت شناسايي شده که‎ ‎متعلق به نوزادان تا افراد مسن است. بچه ها را در گوشه اتاق ها به صورت جمع شده و‎ ‎يا درازکش و افراد بالغ را به طور کاملاً جمع شده، دفن مي کردند. در يک مورد، مردي‎ ‎را همراه گردن بندي با مهره هاي سنگي و صدفي دفن کرده بودند. در کنار بقاياي اسکلت‎ ‎ديگري، آثاري از حصير مشاهد شد که به نظر مي رسد گاهي از حصير براي پوشش جسد‎ ‎استفاده مي کردند. در يک گور دسته جمعي نيز يک فرد بالغ، يک نوجوان و يک کودک را به‎ ‎هم در داخل تابوت گلي دفن کرده بودند‎.
‎بر اساس آزمايشات انجام شده، طبقات‎ A ‎و‎ D ‎گنج دره از اواخر هزاره هشتم و احتمالاً اوايل هزاره هفتم ق.م آغاز مي شود و‎ ‎تاريخ طبقه استقراري‎ E ‎بين سال هاي حدود 7500 تا 8500 ق. م است‎.

اين تپه به‎ ‎صورت برجستگي کوچکي در حاشيه شرقي شهر کرمانشاه، در داخل زمين هاي زراعي روستاي «ده‎ ‎پهن» قرار دارد. اين محوطه تاريخي در سال 1969 م توسط «رابرت بريدوود» شناسايي و در‎ ‎همان سال توسط وي مورد کاوش قرار گرفت. در نتيجه کاوش در اين محوطه، سکونت گاه هاي‎ ‎مدوري شناسايي شد که کف آنها از سطح زمين هاي اطراف پايين تر بود. سقف اين سکونت‎ ‎گاه ها از ني و گل بود‎.
‎مطالعات انجام شده بر روي بقاياي استخوان هاي‎ ‎حيواناتي که از آنها براي مصرف غذايي استفاده شده بود، نشان مي دهد در اين تپه‎ ‎اجتماع کوچکي در تمام طول سال اقامت داشتند. علاوه بر معماري، تعدادي ابزار سنگي،‎ ‎مهره، ظروف سنگي، دست بندهاي سنگي، وسايل ساده آشپزخانه اي، ميخ هاي گلي، توپي ها،‎ ‎گلوله هاي و ديسک هاي گلي و پيکره هاي حيواني و انساني شناسايي شد. از اين محوطه،‎ ‎در مجموع 797 پيکره حيواني شامل سگ، خوک، گراز، بز و گوسفند به دست آمده‎ ‎است‎.
‎از مجموعه 650 پيکره هاي انساني به دست آمده، تعداد هجده عدد آن پيکرک‎ ‎مرد و بقيه پيکرک زن هستند. مشهورترين پيکرک انساني به دست آمده از اين تپه، پيکرک‎ ‎مشهور به « ونوس سراب» است که شهرت جهاني دارد و در موزه ايران باستان نگه داري مي‏‎ ‎شود. اين پيکرک زني را نشان مي دهد که نشسته و پاهاي خود را دراز کرده است. در ساخت‎ ‎اين پيکرک، هنرمند از روش مدل گيري بهره جسته است. در ميان پيکرک هاي حيواني نيز‎ ‎پيکرک «گراز وحشي» در نوع خود بي همتا است‎.
‎از تپه سراب مقدار زيادي قطعات‎ ‎ظروف سفالي به دست آمده است که به سه گروه تقسيم مي شوند: سفال با نقش بچه قورباغه،‏‎ ‎سفال هندسي، سفال با نقوش خطي‎.
‎از آنجا که تعداد قابل توجهي از بقاياي‎ ‎استخوان حيوانات متعلق به بز است، کاوش گران معتقدند ساکنان سراب، بز را اهلي کرده‎ ‎اند. تاريخ آثار به دست آمده از اين تپه را بين هشت تا نه هزار سال پيش مي دانند‏‎. ‎آزمايشات کربن 14 نيز تا حدودي تاريخ پيشنهادي را تأييد مي کند‎.

اين محوطه تاريخي در پنج کيلومتري شرق کرمانشاه، مشرف بر رودخانه‎ ‎قره سو قرار دارد. در نتيجه گمانه زني در اين تپه، بخشي از يک کليه مسکوني بيضي شکل‎ ‎به قطر ده متر شناسايي شد که نيمي از آن در داخل زمين حفر شده بود‎.
‎در داخل‎ ‎اين کلبه، بقاياي دو اسکلت پوشيده شده با محلول گل آخري شناسايي شد. در کنار اين‎ ‎اسکلت ها مقداري بقاياي استخوان نيز به دست آمد. از جمله اشياي به دست آمده در تپه،‎ ‎تيغه ها و ريز تيغه هايي است که بر روي بعضي از آنها آثار درخشندگي ناشي از قطع‎ ‎گياهان ديده مي شود. علاوه بر آن در اين محوطه، سنگ ساب، مهره هاي سنگي، قسمتي از‎ ‎دست بند مرمري و قطعاتي از پيکرک هاي گلي نيز به دست آمده است. در ميان پيکرک ها،‎ ‎پلاک هايي با صورت انساني ديده مي شود. کاوش گران تاريخ آثار مکشوفه از اين تپه را‎ ‎بين نه تا يازده هزار سال پيش نسبت مي دهند‎.

‎‏ این رودخانه از آب چشمه های سیاوانه و سراب اسکندر در کوه دالاهو در شمال غربی کرند سرچشمه گرفته و بعد از اینکه در حدود سه کیلومتر جریان یافته فرو می رود و پس از مسافت کوتاهی از محل دیگری به نام سراب هشتانه خارج گردیده و تشکیل آبشاری در ریجاب داده است این رود پس از مشروب نموده دشت ذهاب به طرف قصرشیرین جریان داشته و نهایتاً وارد خانقین عراق شده و در محل دوآب خانقین وارد دیاله می شود . این رودخانه از لحاظ اینکه از سرپل‌ذهاب ( حلوان ) می گذرد بهنام رودخانه حلوان نیز معروف است .متر ، کوه گر با ارتفاع 2430 متر ، امروله با ارتفاع 2987 متر نخود چال با ارتفاع 3322 متر ،   کوه هجر با ارتفاع 2253 متر     ‏

این رودخانه از بخش رزاب و مریوان در کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از شمال غربی اورامانات ، دوآب و شمال هرتا ، رودخانه های ژاد رود ، قشلاق رود ، لیله ، لوشه ،   زمکان ، دشت حر به آن پیوسته و سپس وارد کشور عراق می شود ‏

‎این رودخانه از ارتفاعات و چشمه سارهای اطراف سنقر کلیایی سرچشمه گرفته و به طرف جنوب غربی از تنگ میان کوه جامیشان عبور می کند . پس از عبور از این تنگ وارد دشت دینور شده و در تنگ دینور به رودخانه دینور آب می ریزد . ‏

این رودخانه از کوه های اطراف کندوله و کامیاران سرچشمه گرفته و پس از عبور از کوه های جنوب شرقی کامیاران ، در پای کوه قرال به مسیرش ادامه داده و در جنوب قزانچی به  رودخانه قره‌سو می ریزد .‏

این رودخانه از سراب فیروز آباد واقع در جنوب غربی ماهیدشت سرچشمه گرفته و در شمال شرقی روستای میر عزیزی به قره‌سو متصل می شود . پس از عبور از ماهیدشت و دریافت آب سراب کاشنبه ، وارد دشت کوزران شده و در آنجا آب رودخانه زردآب به آن می پیوندد .  پس از آن در پای کوه ویس به رودخانه قره‌سو می ریزد.‏

یک شاخه این آب از روستاهای دامنه غربی اسدآباد سرچشمه می گیرد و شاخه دوم آن که به آب زحمانی معروف است از سر تخت کلیایی سرچشمه گرفته که در دهکده زحمانی با شاخه سوم که از سراب سنقرچای می آید متصل شده و در میان راهان با شاخه چهارم متصل می شود . پس از عبور از پل میان راهان در دهکده برناج آب برناج به آن اضافه شده و با پیوستن آب نوژی وران به آن ، دینور آب اصلی را شکل می دهد .این آب پس از مشروب کردن دشت دینور و چمچمال در جنوب بیستون به گاماسیاب  می ریزد.  ‏

‎‏ سرچشمه اصلی این رودخانه سراب روانسر واقع در 50 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه می باشد . این رودخانه با جهت شمال غربی به جنوب شرقی جریان پیدا می کند و در 15 کیلومتری کرمانشاه رودخانه رازآور و شاخه های فرعی آن به قره‌سو می پیوندد و با مسیر پر پیچ و خم دار در سطح دشت جریان یافته و در نزدیکی روستای قزانچی رودخانه مرگ به آن متصل می شود . این رودخانه با یک شیب آرام از داخل شهر کرمانشاه عبور کرده و در نزدیکی فرامان به رودخانه گاماسیاب می پیوندد . در بسیاری از نقاط حاشیه این روخانه گیاهان مختلفی رشد کرده که به زیبائی آن جلوه خاصی داده است .    ‏

این رودخانه از سراب سنگ سوراخ و چشمه سارهای اطراف نهاوند سرچشمه گرفته و پس از اتصال با رودخانه ملایر به رودخانه گاماسیاب تغییر نام داده است . به این رودخانه در مسیر خود ، رشته های فرعی مختلفی از جمله آب ملایر ، آب نهاوند و آب تویسرکان ملحق شده است . این رودخانه در جنوب بیستون به آب دینورآب پیوسته و به نام گاماسیاب ادامه مسیر داده و در نزدیکی فرامان به رودخانه قره‌سو متصل شده و پس از آن به نام سیمره وارد خاک لرستان می شود وسپس در استان خوزستان به نام کرخه جریان یافته و وارد هورالعظیم می شود .‏

رشته ارتفاعات نوا در جنوب رشته کوه های دالاهو قرار گرفته که تنگه پاطاق بین این دو رشته کوه واقع گردیده است . بلندترین قله آن در جنوب روستای سرمیل در حدود 3288 متر ارتفاع دارد .

در حد فاصل شهرستان کنگاور ، صحنه و سنقرکلیایی کوه های مرتفع و متعددی قرار دارد که مهمترین آنها عبارتند از کوه کمر زرد با ارتفاع 2273 متر ، هزار خانی پائین با ارتفاع 3420 متر ، دالاخانی با ارتفاع 3126 متر ، بدر با ارتفاع 3265 متر ، سیردوله با ارتفاع 2485 متر ، پنجه علی با ارتفاع 2883 متر ، سردره شمالی با ارتفاع 2753 متر ، کوه گر با ارتفاع 2430 متر ، امروله با ارتفاع 2987 متر نخود چال با ارتفاع 3322 متر ،   کوه هجر با ارتفاع 2253 متر          ‏

‏ رشته کوهی است که از کوه شاهو جدا گشته و از مغرب روستای شمشیر واقع در اورامانات گذشته و به دره رودخانه سیروان منتهی می گردد . بلندترین قله این رشته کوه در حدود 2462 متر ارتفاع دارد که خط رأس آن حد طبیعی پاوه و جوانرود را شکل می‌دهد. کوه گزن دنباله کوه آتشکده بوده که در غرب رودخانه سیروان مرتفع می گردد ارتفاع بلندترین قله این کوه 2389 متر می باشد     

این ارتفاعات که با جهت شرقی ـ غربی شکل گرفته اند ، حد فاصل استان های ایلام و کرمانشاه را شکل می دهند . تمام این ارتفاعات دارای درخت و درختچه های خودرو می‌باشد . بلندترین قله کوه آن 2355 متر ارتفاع دارد     

این ارتفاعات از جنوب شرقی روانسر آغاز شده و به صورت نواری به هم پیوسته به طرف پاوه ادامه داشته و از آنجا تا نوسود در جهت شمال غربی امتداد می یابد و در حقیقت مرز طبیعی استان کرمانشاه با استان کردستان را شکل می دهد . قسمت غربی این کوه به رودخانه سیروان منتهی می شود . بلندترین قله شاهو در شمال پاوه در حدود 3370 متر ارتفاع دارد و کوه تخت که 2985 متر ارتفاع دارد دنباله کوه شاهو بوده و در همان خط سیر ادامه داشته و به بخش رزاب منتهی می گردد     

 این ارتفاعات که جزء زاگرس چین خورده می باشد به صورت نواری از شمال به جنوب در شمال غرب منطقه از گله در طول خط مرز ایران و عراق امتداد دارد . بلندترین قله این ارتفاعات 1842 متر ارتفاع دارد     

این رشته کوه در10 کیلومتری جنوب شهر کرمانشاه قرار گرفته و به طرف لرستان امتداد دارد . بلندترین قله این کوه 2805 متر ارتفاع دارد و اکثر اوقات پوشیده از برف است. خط الرأس کوه سفید مرز طبیعی بین منطقه درود فرامان و سر فیروز آباد ماهیدشت است. این کوه همانند کوه های دالاهو ، پراو و شاهو جزء زاگرس مرتفع می باشد . ریزابه های دامنه شمالی این کوه به رودخانه قره‌سو و ریزابه های دامنه جنوبی آن به رودخانه مرگ می ریزد   

یستون در ۳۴ درجه و ۳۵ دقیقه شمال عرضِ جغرافیایی و ۴۵ درجه و ۲۷ دقیقه شرقِ طول جغرافیایی در فاصله حدودا ۳۲ کیلومتری شرق شهر کرمانشاه قرار دارد. همچنین نام روستایی که در نزدیکی این صخره قرار دارد هم بیستون می باشد.نام پارسی باستان این کوه بَغستانَ و بگستانَ به معنی جایگاه خدایان و در نوشته های یونانی بگیستانُن می باشد.

رشته کوه پراو در حقیقت امتداد ارتفاعات الوند است که با جهت شمال غربی به طرف کوه‌های طاق بستان پیش می رود و پس از طاق بستان به طرف کردستان متمایل می گردد . این ارتفاعات سنگی و غیر مشجر بوده و دارای معابر محدود است . کوه بیستون بلندترین کوه این رشته کوه می باشد . طول رشته کوه پراو از شمال غربی تا جنوب شرقی 62 کیلومتر و عرض آن از شمال به جنوب در پهن ترین نقاط به 26 کیلومتر می رسد ‏

ارتفاعات دالاهو دارای قلل بسار بلندی است که بلندترین قله آن 2250 متر ارتفاع دارد . قسمت اعظم این ارتفاعات دارای پوشش جنگلی و مراتع سر سبز در دامنه آن می‌باشد و اکثر مدت سال به وسیله برف پوشیده شده است . این رشته کوه از یکسو بر دشت بین‌النهرین مسلط است و از سوی دیگر به جنگل های کرند و اسلام آباد دید ممتدی دارد .‏

تاریخچه اسلام آباد غرب

اسلام‌آباد در حوزه تاریخی بسیار مهم باختر كشور و در مسیر شاخه اصلی راه ابریشم و در مصب حوزه بزرگ راه بین‌النهرین ، آسیای صغیر و دریای مدیترانه و تمدن بزرگ مصر و فلسطین قرار دارد. در دوره های باستانی و به‌ویژه در دوره ساسانی همدان،‌ كرمانشاه و تیسفون سه شهر بزرگ و شاخص بر سر راه ابریشم بوده‌اند و تیسفون كانون تلاقی

 تمدن‌های ایرانی و سامی ، یونانی و رومی بوده است. این منطقه و پس از آن كرمانشاه در كنار كانون قدرت حكومت‌های ایران بوده و علاوه بر اهمیت سیاسی و استراتژیك، حوزه مبادله‌فرهنگ و آثار تمدنی نیز محسوب می‌شده است. بر سر راه ابریشم تمام نقاط زیستی متأثر از نقش بین‌آلمللی این شاهراه ارتباطی بوده‌اند. یكی از مختصات مهم راه وجود منزلگاه‌های متعدد در فواصل منظم بود. در فاصله همدان تا كرمانشاه شهرهای اسدآباد ، كنگاور ، صحنه و بیستون همگی در فواصل شش فرسنگ یا یك منزلگاه از یك‌دیگر قرار دارند . بعد از كرمانشاه نیز ماهیدشت (كاروانسرای رباط) ، اسلام‌آباد ، كرند ، سر پل ذهاب و قصر شیرین فاصله‌ای نزدیك به یك منزلگاه دارند .اما دو منزلگاه یعنی دوازده فرسنگ نیز معنی خاصی دارد. چاپارها در یك روز دو منزل را طی می‌كرده‌اند. اسلام‌آباد دو منزل از كرمانشاه فاصله دارد بنابراین هم چاپارخانه‌ و هم محل توقف و منزلگاه بوده‌ است. شهرستان اسلام آباد غرب از وضع اقتصادی نسبتا خوبی برخوردار بوده و پایه های اقتصادی آن بر كشاورزی، باغ‌داری، پرورش دام و طیور استوار شده است. صنایع فلزی كرند اسلام آباد هم اكنون نیز اهمیت فراوان دارد. اسلحه شكاری، خودكار قفل و چاقو و تخت‌خواب و وسایل آشپزخانه از صنایع دستی مردم این منطقه به شمار می‌آیند. مكان‌های تایخی و دیدنی شهرستان اسلام آباد غرب را طاق گرا در جاده قدیمی ابریشم در شهر اسلام آباد، قلعه زرده در 12 كیلومتری شمال باختر ریجاب، قلعه ژیان رد اسلام آباد، قلعه یزدگردی در 12 كیلومتری شمال باختر ریجاب، كاروان‌سرای صفوی‌در 70 كیلومتری باختر كرمانشاه، مسجد ریجاب در ریجاب و مقبره ابودجاجه در ریجاب تشكیل می دهند.

مکان های دیدنی و تاریخی

مكان‌های تایخی و دیدنی شهرستان اسلام آباد غرب را طاق گرا در جاده قدیمی ابریشم در شهر اسلام آباد، قلعه زرده در 12 كیلومتری شمال باختر ریجاب، قلعه ژیان رد اسلام آباد، قلعه یزدگردی در 12 كیلومتری شمال باختر ریجاب، كاروان‌سرای صفوی‌در 70 كیلومتری باختر كرمانشاه، مسجد ریجاب در ریجاب و مقبره ابودجاجه در ریجاب تشكیل می دهند. 

صنایع و معادن

صنایع مشتمل بر صنایع دستی و صنایع كارخانه ای است و معادن سنگ مرمر، سنگ لاشه، مارن و دولومیت در شهرستان اسلام آباد مورد بهره برداری قرار می گیرد.  

کشاورزی و دام داری

آب كشاورزی شهرستان از رودها و چاه‌ها فراهم می شود و گوناگونی محصولاتی چون گندم، جو، بنشن، گیاهان‌علوفه‌ای، تره بار، سیب، گلابی، به، انار، انجیر،‌ انگور، زردآلو، و بادام نشان از رونق كشاورزی در منطقه دارد. كشاورزی در شهرستان اسلام آباد سنتی و نوع كشتی آبی و دیمی است. باغ‌داری نیز رواج زیادی داشته و محصولات آن از جمله صادرات این شهرستان محسوب می‌شود. دام‌داری با شیوه سنتی در این شهرستان رواج دارد و شامل پرورش بیش ازنیم میلیون راس دام و فرآورده های آن به مقدار قابل ملاحظه ای صادرمی‌شود. پرورش طیور به دو روش صنعتی به میزان 70 درصد و سنتی به میزان 30 درصد صورت می گیرد كه بیش تر به مصارف داخلی می رسد. صادرات اسلام آباد غرب شامل محصولاتی چون گندم، جو، بنشن، تره بار، گردو، بادام و فرآورده های دامی و قالی می‌شود.  

مشخصات جغرافیایی

شهرستان اسلام آباد غرب از شمال به شهرستان جوانرود، از خاور به شهرستان كرمانشاه، از جنوب به شهرستان شیروان و از باختر به شهرستان های سر پل ذهاب و گیلان غرب محدود می‌شود. رودخانه‌های كرند و زیمكان از مهم ترین رودخانه‌های این شهرستان می باشند. اسلام آباد غرب در درازای جغرافیایی 46 درجه و 31 دقیقه و در پهنای جغرافیایی 34 درجه و 6 دقیقه و در بلندی 1335 متری از سطح دریا، در 65 كیلومتری جنوب باختری كرمانشاه و در مسیر راه كرمانشاه – خسروی قرار دارد. رود دایمی راوند از میان شهر اسلام آباد غرب می گذرد. آب و هوای این شهرستان معتدل و نیمه خشك و بارندگی سالانه به طور متوسط 441 میلی‌متر است. در سرشماری سال 1375 شهرستان اسلام آباد غرب 215392 نفر و شهر اسلام آباد غرب 81614 نفر جمعیت داشته است.مسیرهای دسترسی به‌این منطقه عبارت است از:
- راه اصلی به سوی شمال خاوری تا شهر كرمانشاه به درازای 65 كیلومتر
- راهی تا مركز شهرستان ایلام به درازای 130 كیلومتر
- راهی تا پل دختر به درازای 148 كیلومتر
- راهی تا قصر شیرین به درازای 112 كیلومتر
اسلام آباد به علت‌‌قرار داشتن بر سر راه اصلی مركز ایران، مرز عراق، و مسیر ارتباطی كرمانشاه – قصر شیرین – خسروی (در كنار مرز) از اهمیتی ویژه ای برخوردار است. 

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

اسلام آباد غرب نخست «مندلی» نامیده می شد که پس از حمله عرب ها، یكی از سرداران عرب به عمران و آبادی آن پرداخت و به مرور زمان به شهر «هارون آباد» شهره گردید. در سال 1309 هجری شمسی نام شهر به «شاه آباد غرب» و در سال 1357 به «اسلام آباد غرب» تغییر داده شد. این شهر در روزگار صفویه به ویژه در زمان شاه عباس رونق یافت و كاروان سراهای بسیاری برای اقامت تجار، مسافران و زایران عتبات عالیات در آن احداث شد. بخش ماهیدشت در دوره اشكانی ها به «نیستاه» معروف و به دلیل آب و هوا و مرتع خوب، محل پرورش اسب جنگاوران اشكانی بوده است. این ناحیه در زمان صفویه «ماهیدشت» نامیده شده و كاوران‌سرای شاه عباسی در آن بنا می‌شود. بخش كرند نیز از پیشینه کهنی برخوردار است. مورخان، از ذوق فراوان صنعتگران و‌ آهنگران كرندی درعهد داریوش هخامنشی نیز یاد كرده‌اند. اسلام آباد غرب و پیرامون آن، به ‌واسطه مجاورت با تمدن‌های باستانی عیلامی، كاسی و بابلی، آثاری از بقایای این تمدن ها را، در خود جای داده است. 

منبع :
iran-travel.blogfa.com/post-278.aspx

شهرستان کَنگاور از شهرستان‌های استان کرمانشاه ایران است. مرکز این شهرستان شهر کنگاور است. این شهرستان قدیمی در کنار نیایشگاه آناهیتا ساخته شده و قدمت آن به ۱۱۲۶ سال می‌رسد. رونق این معبد در سفرنامه راه غربی ابریشم زبانزد بوده‌است. شاید یکی از عللی که معبد در اینجا ساخته شده این باشد که شهر کنگاور دارای چشمه‌های آب زیادی است.

موقعیت جغرافیایی شهرستان کنگاور

بخش بزرگی از غرب ایران را ارتفاعات بلند و به هم پیوسته زاگرس تشکیل می دهد و دشت حاصلخیز کنگاور در غرب این ارتفاعات قرار گرفته است. کنگاور در میانه راه امروزی کرمانشاه-همدان و بر سر راه تاریخی هگمتانه-تیسفون قرار گرفته است. شهرستان کنگاور به وسعت 884000متر مربع در موقعیت جغرافیایی 16و34درجه تا 39و34درجه  عرض شمالی و 34و47درجه تا 05و48درجه طول خاوری واقع گردیده است. این شهرستان در مجموع 3/5درصد از کل وسعت استان کرمانشاه را تشکیل می دهد و شرقی ترین شهرستان و دروازه ورودی استان کرمانشاه می باشد.

شهرستان کنگاور از شمال به اسدآباد ، از جنوب به نهاوند ، از مغرب به صحنه و هرسین و از مشرق به تویسرکان محدود می باشد. ارتفاع متوسط این شهرستان از سطح دریا 1500متر است. کوههایی چند نیز آن را احاطه کرده اند ، خاصه " امروله " که شکوهی چشمگیر و ستیغی پربرف دارد.

ارتفاعات زاگرس میانی ، بخش شمال و شمال غرب این دشت وسیع را دربر گرفته است. آب دشت حاصلخیز کنگاور با توجه به بارندگی های مناسب که در سفره های زمینی ذخیره می شود و یا از سرابهای فراوان این منطقه تأمین شده است که در رودخانه های خرم رود ، اسدآباد و کنگاور جریان یافته و از به هم پیوستن این رودخانه ها رود پرآب و حاصلخیز گاماسیاب تشکیل می گردد. این سراب ها و رودخانه های اطراف کنگاور در برپایی و استقرار تمدن های این منطقه نقش اساسی داشته است.

وجه تسمیه کنگاور
 وجه تسمیه کنگاور در پرده ای از ابهام قرار دارد اما اگر «کان گوهر» عبارتی باشد که واژه ی « کنگاور » از آن پدید آمده باشد اشارتی دارد ظریف و لطیف به توانمندی های بالقوه ی این منطقه از ایران ؛ از نیروی سخت کوش و فهیم انسانی گرفته تا آب ، خاک ، هوا ، معادن و امثالهم و اگر « گنگ ور » (صاحب گنگ - گنگ:رودی پر آب در هندوستان) آن عبارت اولیه ای باشد که واژه ی « کنگاور » نمود امروزی آن است ، اشاره به اهمیت منابع آبی این سرزمین دارد . جالب آن که معبد آناهیتا هم به افتخار فرشته آب و باران در این خطه برپا شده بود. شاید هم بتوان شجاعت و «جنگاور»ی مردم منطقه در طول تاریخ در برابر مهاجمان را به عنوان ریشه ی واژه ی « کنگاور » در نظر گرفت و شایدهای دیگر ... 
     ایزیدور خاراکسی جغرافیانویس یونانی برای اولین بار در سال 37 میلادی از کنگاور عبور کرده و از این شهر به نام کنکوبار یاد کرده است. وی از وجود معبدی در این شهر برای نیایش الهه آرتیمیس(آرتمیس) خبر داده است.

پیشینه ی تاریخی (تاریخچه) کنگاور
 فرهنگ و تمدن هشت هزار ساله ی منطقه ی کنگاور جزئی ارزشمند از فرهنگ و تمدن ایران است که بررسی دقیق و عالمانه ی آن می تواند تصویر کامل تری از فرهنگ و تمدن ایران در قرون گذشته ارائه دهد .
چنانکه از تحقیقات عرضه شده در کتاب « ایرانشهر » بر می آید کنگاور یا « کنکور » در عصر ساسانی جزئی از استان « ماه » بوده است و صد البته آبادان . پیش از عـــــهد ساسانی هم کنگاور آبـــــاد بوده است و این مطلبی است کــــــه دیرینه شناسی « تپه های گودین » و کاوش « معبد آناهیتا » گواه آن است.

بی شک نزدیکی کنگاور به « هگمتانه » مرکز حکومت ماد و نیز قرار داشتن آن بر سر شاهراه ارتباطی هگمتانه-بین النهرین در آبادانی آن تأثیر بسزایی داشته است .
     کنگاور در دوره ی اسلامی همچنان اهمیت خـــود را حفظ کرده و آبــاد مـــــاند چنان کــه می بینیم « مسیو اولیویه » جهانگرد فرانسوی هنگامی که در هشتم ژوئن سال 1796 میلادی از کنگاور دیدن می کند ، می نویسد:
((بعد از هفت ساعت راه در " کنگاور " فرود آمدیم . کنگاور دهی بسیار آباد و با جمعیت زیاد بود در مابین دره ای افتاده که آب وافری در آن جاری بود . جلگه در جانب جنوبی ده بود ، بسیار وسیع و زیاد سرسبز و آبادان بود . کنگاور که گویا همان « کونکبار » باشد که قدما متوجه شده اند چنان معلوم است که در ایام سابقه شهری عظیم بوده است . در اینجا آثار قدیمی است که گمان می کنم هیچ یک از سیاحین ذکری از آن نکرده اند . کهنه آسیایی هم  دیدم ...))

 
قدیمی ترین نوشته ای که در مورد کنگاور می توان به آن استناد نمود گزارش است کــــه از ایزیدورخاراکسی در سال 37میلادی در کتاب خــــود تحت عنوان ایستگاه های پارتیکنگاور به صورت کنکوبار (CONCOBAR) نام برده و از وجود معبد و پرستشگاهی برای الهه آرتمیس و همچنین از خزاین و نفایسی که در آن وجود داشته در مقایسه با بنای معبد همدان ( اکباتان ) سخن گفته است.

آب و هوای شهرستان کنگاور
نور دیده ی زاگرس ( کنگاور ) به واسطه ی مجالست با کوههای سرکشیده بر آسمان ، آب و هوایی خوشگوار دارد ، اگر چه گاه زمستان هایش خیلی سرد و تابستان هایش داغ می نماید. واقع شدن کنگاور در منطقه ی سرد و کوهستانی و بارش های مناسب جــــوی که به طـور متوسط 263 م.م. در سال است منبع و ذخایر آبی خوبی را برایش به ارمغان آورده است ، اگرچه گاه خشکسالی های غم انگیز ، عروس آسمان(برف) را به خانه اش نمی آورد .

آثار و ابنیه های تاریخی:
 معبد آناهیتا - گودین تپه - پل تاریخی کوچه - تپه کارخانه  - حمام های تاریخی و فرهنگی توکل ( کهنه ) ، حاج اصغرخان ، میدان ، حسن خان ، سرجوب ( بزرگ ) - معدن چلمران ( شلمران ) و خانه قدیمی غلامحسین خان ساری اصلانی - بازار قدیمی کنگاور و ...

مناطق گردشگری:
سراب های فش - کبوترلانه - ماران ( یا دهلر ) -  خرم آباد - قره گزلوی سفلی و علیا - باباعلی و چشم اندازهای رودخانه خرم رود و ...

امـاکـــن مــــــذهبی:
 امامزاده های ابراهیم (ع) - باقر ( گودین ) - سید جمال الدین ( فش ) - حسن آباد ( قارلق ) و ...

زبان و گویش:
 فارسی محلی ، لری ، کردی و ترکی ملایری (از دوره صفویه به این طرف از مردم ترک لهجه نواحی محاور نیز عده ای به کنگاور کوچ کرده اند که نتیجه درهم آمیزی این اقوام به وجود آمدن لهجه های مختلف ، قیافه های مختلف و حتی پاره ای سنت های کاملاً مشخص و مشهود است به این ترتیب که در یک ده می توان دو یا سه لهجه مختلف چون لری ، ترکی و کردی را به صورت زبان و گویش عمومی آن ده مورد بررسی قرار داد.

نژاد:
مردم کنگاور از نژاد سفید و از اقوام لر و کرد هستند. در دهکده فش عده کمی از بازماندگان ارمنی ساکنند که خود معتقدند از همراهان شیرین زن خسرو دوم ساسانی بوده و از آن زمان ساکن شده اند ، با این حال به شهادت آثار قبرستان جهودها واقع در شمال معبد ناهید و سنگ نبشته ای با کلمات منقطع و منقور بر پیشانی در نهردوله چلمران به خط عبری یهودیان نیز در کنگاور ساکن بوده اند.

دین:
 اکثر قریب به اتفاق جمعیت کنگاور را شیعه تشکیل می دهد و درصد کمی نیز از برادران و خواهران سنی مذهب اهل کردستان عراق و نیز جمعی از پیروان اهل حق هم در منطقه ساکن هستند. در گذشته انگشت شماری مسیحی و یهودی در شهرستان زندگی می کردند که به کار تجارت و طبابت می پرداختند.

غذاهای محلی:
خورش خلال بادام ، آش عباسعلی ، آش ترخینه ، آش دوغ ، آش عدس ، نوعی حلوای محلی و ...

سوغات:
 صنایع چوبی و معرق و منبت و سازهای سنتی همانند تنبور و سه تار و ... ، گلیم و ...
منبع :kangavareiha.blogspot.com

ثَلاثِ باباجانی یکی از شهرستان‌های استان کرمانشاه ایران است. این شهرستان، در سال ۱۳۸۱ به عنوان شهرستان شناخته شد. مرکز این شهرستان شهر تازه‌آباد است. ازگله دیگر شهر آن است.

به سبب سکونت سه طایفه مهم باباجانی (باباجائی / باوه‌جانی)، قبادی و ولدبیگی، نام ثلاث به این شهرستان اطلاق شده‌است.

تقسیمات کشوری
این شهرستان دو بخش، شش دهستان، دو شهر و ۲۵۲ روستا دارد و هم مرز با کشور عراق است. وسعت این شهرستان حدود 5000 کیلو متر مربع و جمعیت آن چهل و دو هزار نفر می‌باشد.

بخش مرکزی
دهستان خانه‌شور
دهستان دشت حر
دهستان زمکان
شهرها: تازه‌آباد

بخش ازگله
دهستان ازگله
دهستان جیگران
دهستان سرقلعه
شهرها: ازگله

پیشینه
در تقسیمات کشوری ۱۳۱۱ ش، نام «باباجانی کردستان» به عنوان بلوک ذکر شده‌است. در ۱۳۳۱ خ.، «بخش ثلاث» مشتمل بر دهستان‌های باباجانی، قبادی و ولدبیگی / سرقلعه ولدبیگی و ۱۰۸ آبادی، یکی از بخش‌های شهرستان کرمانشاهان در استان پنجم بود. در ۱۳۵۵ خ.، بخش باباجانی به مرکزیت آبادیِ اَزْگَله در شهرستان پاوه تشکیل شد و مشتمل بر دهستان‌های خانه‌شور، ازگله، جیگران و سرقلعه بود. در خرداد ۱۳۸۱، به موجب تصویب‌نامه هیئت وزیران، این بخش از شهرستان جوانرود جدا و شهرستان شد.

ویکیپدیا

شهرستان جَوانرود (به کردی: جوانڕۆ، Cwanrro) از شهرستان‌های استان کرمانشاه در غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر جوانرود (قلعه) است.این شهر در شمال غرب استان کرمانشاه واقع شده است

آب و هوای این شهر از نوع معتدل کوهستانی بوده و از مناطق خوش آب و هوای استان کرمانشاه به شمار می‌رود. شهر جوانرود در داخل یک دره واقع شده است و کوهستانی می‌باشد به طوری که کوه شاهو به صورت دیواره‌ای در حدود 4 کیلومتری شمال آن قرار گرفته است از مناطق تفریحی این شهر می‌توان پارک هلانیه را نام برد که در شمال این شهر واقع شده اشت

زبان مردم جوانرود یکی از شاخه‌های زبان کردی سورانی به اسم جافی است و مذهب مردم جوانرود سنی شافعی است.

بازارچهٔ مرزی شهر اصلی ترین منبع در آمد‌های مردم این شهر است. از دیگر منابع درآمد مردم این دیار کشاورزی، دامداری و ارایه خدمات شهری است.

تقسیمات کشوری
بخش مرکزی
دهستان پلنگانه
دهستان بازان
شهرها: جوانرود

ویکیپدیا