شهرستان قصر شيرين

جمعیت:

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش مرکزی شهرستان قصر شیرین در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۱۵۸۹ نفر بوده است ^.

مشخصات جغرافیایی:
شهرستان قصر شیرین از شمال و باختر به خاك كشور عراق، از خاور به شهرستان های سر پل ذهاب‌ و گیلان‌غرب، از جنوب و جنوب خاوری به شهرستان ایلام و از جنوب باختری نیز به خاك عراق محدود می‌شود. قصرشیرین مركز شهرستان قصرشیرین، در 35 درجه و 45 دقیقه درازای جغرافیایی و در 31 درجه و 34 دقیقه پهنای جغرافیایی، در بلندی 400 متری از سطح دریا و در 167 كیلومتری شهر كرمانشاه، در مسیر راه اصلی اسلام آباد غرب – خسروی قرار دارد. رود حلوان (الوند) از وسط شهر می‌گذرد و در مسیر خود زمین ها و باغ های فراوانی را‌ آبیاری می‌كند. آب‌و هوای قصر شیرین نسبتا گرم و خشك است. مسیرهای دسترسی به این شهرستان را راهی به سوی جنوب خاوری به درازای 35 كیلومتر تا سر پل ذهاب، راهی به سوی جنوب باختری به درازای 20 كیلومتر تا خسروی (مرز ایران و عراق) و از آن جا به درازای 60 كیلومتر به سوی جنوب باختری تا نفت شهر تشكیل می‌دهد.  

وضعيت آب و هوايي شهرستان قصرشيرين :


متوسط حداكثر حرارت آن تا 44 درجه و متوسط حداقل ساليانه 15 درجه سانتيگراد است . متوسطبارندگي در حوالي قصرشيرين 434 ميلي ليتر است و در حوالي خسروي به 194 ميلي ليتر درسال مي رسد . توزيع باران در طول سال يكنواخت نمي باشد و به همين لحاظ آبياري كشتهاي منطقه ضروري است . رطوبت نسبي هوا به طور متوسط از حداقل 38.8 0/0 درصد در ساعت 12:30 ظهر شهريور ماه و حداكثر 71.2 0/0 درصد در ساعت 6:30 صبح اسفند ماه متغير است .
منطقه قصرشيرين از نظر زمين شناختي تاقديس مركبي است كه امتداد محور آن را در جهت شمال غربي به جنوب شرقي قرار گرفته است و از اين شهرستان مي گذرد . تشكيلات زمين شناسي منطقه عموماً به دوره « ميوسن » دوره سوم متعلق است و از و از « مارنهاي قرمز گچ دار وماسه سنگ و كنگلومرا كه به طور متناوب روي يكديگر قرار گرفته اند » تشكيل يافته است . بطور كلي رسوبات آبرفتي منطقه داراي عمق بسيار كم بوده و ذخاير آبهاي زير زمين استخراج و بهر برداري از آن قابل استفاده كشاورزي نمي باشد.
عدم امكان تامين آب از منابع زير زميني و عدم مجود شبكه آبياري براي انتقال آبهاي سطحي اراضي مزروعي كشاورزي را به صورت سنتي و ابتدايي در آورده در حالي كه با توجه به شرايط اقليمي و آب و هوا انواع محصولات كشاورزي مخصوصاً مركبات – خرما ودانه هاي روغني به عمل مي آيد .

2) رودخانه الوند ( گويش محلي و صحيح « الون») :
بزرگترين منبع آب سطحي منطقه است كه از ارتفاعات شمال شرقي سرپل ذهاب به طرف قصرشيرين و خسروي جريان مي يابد . مقدار آب گذري رودخانه الون قابل توجه است . آبدهي متوسط رودخانه الون در ايستگاه قصرشيرين حدو 14 متر مكعب در ثانيه است . ضمن اينكه مقداري از آن در حد فاصل سرپل ذهاب و قصرشيرين مورد استفاده كشاورزي قرار مي گيرد .كيفيت آب رودخانه الون با توجه به نتايج آزمايشهاي « باكتريولوژيك » جزء منابع جنوب است و سختي آن كمي از حد معمول بالاتر است و قابل شرب است اين رودخانه در حدود آبادي تنگاب نو و از ايران خارج و وارد كشور عراق مي شود و شهرهاي خانقين و قراء آن را مشروب مي كن

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی:

قصر شیرین از شهرهای بسیار قدیمی ایران است. بنای این شهر به خسرو پرویز ساسانی منسوب است، اما در روزگار هخامنشیان نیز آباد بوده است. در اطراف شهر کنونی، ویرانه های قصر شیرین كهنه باقی مانده است كه گفته می شود در زمان سلطنت خسرو پرویز، باغی وسیع با قصرهای دلپذیر و فرح انگیز بود و قصر زمستانی محبوبه او شیرین نیز در آن قرار داشته است. رفته رفته در پیرامون این قصر، شهرهای كوچكی بوجود آمده و سبب گسترش آن شده است. افسانه معروف « شیرین و فرهاد» از نام این شهر گرفته شده است. پس از حمله عرب ها، قصر شیرین، ویران شد و تا سال 1270 هـ . ق مانند قصبه كوچكی باقی ماند. در جنگ جهانی اول، قصر شیرین مرز سربازان دولت های آلمان و عثمانی از یك طرف و روسیه و انگلستان از طرف دیگر بود. این شهر هم اكنون گسترش یافته و به شهری بزرگ و جذاب تبدیل شده است.

مکان های دیدنی و تاریخی:

آتشكده چهارقاپو ، عمارت خسروی و كاخ حوش كوری در قصرشیرین از جمله مكان‌ةای دیدنی و تاریخی شهرستان قصر شیرین به شمار می‌آیند. 

ویژگیهای قصر شیرین :

اقتصادی: اقتصاد قصر شیرین متكی بر مبادلات مرزی ( پیله وری و تجارت ) با توجه به دو بازارچه پرویز خان و خسروی باغداری و كشت صیفی جات است ، هفت ماه در سال ،عشایر در این منطقه به شغل دامپروری مشغول هستند .

هنری :

هنرموسیقی اصیل كرمانشاهی ( كردی ) ،حصیر و جارو بافی ،گلیم بافی ، قالیبافی ، اسب دوانی و به تعبیری باغداری بزرگترین هنر مردمان این دیار است .

فر هنگی :

مردم قصر شیرین دارای فرهنگ عام اسلامی بود ه لكن با عنایت به دسته بندیهای قومی و مذهبی ( شیعه ، اهل حق ،اهل تسنن)دارای خرده فرهنگ های خاص خویش نیز می باشد 0 مردمانی مهربان و مهمان نواز و باروحیه همبستگی بالا و متأثر از فرهنگ های تاریخی حكومت های مختلف ایران و همسایگان در طول تاریخ و درجه بالای فرهنگ شهرنشینی و دارای شخصیت های تاریخی نظیر باقر فانی ،خسرو پیله ور ، هوشنگ شفا و ... می باشد.

سیاسی :

مردم قصر شیرین دارای شعور و درك بالای مسائل سیاسی و آگاه به مسائل روز بوده و همواره در توسعه سیاسی استان كرمانشاه نقش بسزائی ایفاء نموده و جزو اولین شهرهای ایران است كه علیه حاكمیت رژیم شاهنشاهی مبارزه نموده ودر این راه زندانیان و شهدای زیادی تقدیم انقلاب كرده است .

استراتژیكی :

قصر شیرین از نظر استراتژیكی یكی از مهمترین دروازه های ورودبه كشور ایران محسوب میگرددو در طول تاریخ جنگ های ایران با حكومت های حاكم بر عربستان كه عراق هم بخشی از آن محسوب میشده همواره محل تاخت و تاز و معبر عبور لشكرهای طرفین بوده و در جنگ مسلمانان علیه حكومت ساسانیان و جنگ تحمیلی اخیر رژیم، یعنی عراق علیه ایران ورود سپاهیان از این مرز به داخل خاك ایران صورت گرفته و از نظر جغرافیایی بصورت نعل اسبی به داخل خاك عراق فرو رفته و بواسطه گردنه بالا طاق كه در عقبه این شهرستان بوده از نقاط استراتژیك دنیــا محسوب می گردد، همواره مورد طمع جدی دشمنان بوده است .

جهانگردی:

قصرشیرین بواسطه آثار تاریخی ذكر شده فوق و آب و هوای بسیار مناسب و قرار گرفتن در مسیر راه زوار عتبات عالیات همواره مورد توجه باستان شناسان و سیاحان داخلی و خارجی و محل عبور زوار عتبات عالیات بوده و می باشد



دهستان هاي منطقه قصرشيرين :

1) دهستان الوند – مركز خسروي – شامل 18 پارچه روستا و مزرعه و مكان.
2) دهستان فتح آباد – مركز آقا برار – شامل 21 پارچه روستا و مزرعه و مكان.
3) دهستان نصر آباد - مركز سيدسهراب - شامل 22 پارچه روستا و مزرعه و مكان.
4) دهستان و بخش سومار – مركز سومار - شامل 21 پارچه روستا و مزرعه و مكان .